معرفی شاخه مشاوره کودک و نوجوان
معرفی شاخه مشاوره کودک و نوجوان
مشاوره کودک و نوجوان شاخه ای از روانشناسی بالینی است. در این شاخه روانشناسی، روانشناسان با به کارگیری اصول روانشناسی رشد به ارزیابی، تشخیص، روان‌درمانی و آموزش خانواده و کودک می‌پردازند.
شاید برای شما هم جالب باشه ولی موفق ترین نوع سرمایه‌گذاری، سرمایه گذاری‌های آموزشی، درمانی و پیشگیری از شکل‌گیری بسیاری از اختلالات در کودکان است.
بسیاری از کودکان به دلیل وجود مشکلات خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی دچار اختلالات روحی شده‌اند و با توجه به افزایش این مشکلات در نسل‌های کنونی، پیدا کردن راهی در جهت شناسایی زودتر، درمان و پیشگیری این اختلالات ضرورت یافت؛ بنابراین در سال 1385 شاخه‌ای را وارد رشته روانشناسی کردند به نام شاخه کودک و نوجوان.
در شاخه مشاوره کودک و نوجوان، روانشناسان با تحصیل در این رشته و انجام پژوهش‌هایی علمی، به پیشگیری از بروز مشکلات در کودک و نوجوان و همینطور توجه به مهارت‌های حرکتی، پیشرفت شناختی، مهارت‌های زبانی، تغییرات اجتماعی و رشد کودک می‌پردازند.
اهمیت مشاوره کودک و نوجوان
یکی از مهم‌ترین مسائلی که در ذهن والدین از اهمیت زیادی برخوردار است سلامت روان کودک و نوجوانشان است و آن‌ها تمام تلاششان را می‌کنند تا فرزند سالم‌تری از نظر روحی و روانی داشته باشند.
اما نکته قابل توجه این است که نوجوانان به راحتی می‌توانند به انواع افسردگی‌ها و دیگر مشکلات روحی دچار شوند، بنابراین والدین بسیار باید حواسشان به فرزندان خود باشد.
والدینی که به همراه فرزندان خود به مشاور کودک و نوجوان مراجعه می‌کنند، اگر با مشاور همراهی کنند و از نکات رشته روانشناسی استفاده کنند می توانند آینده فردی فرزندان خود را تضمین کنند به این دلیل که بسیاری از اختلالات روانی شدید در دوره بزرگسالی، ریشه در دوره کودکی افراد دارد.
والدین با فراگرفتن الگوی های رفتار طبیعی و یا غیر طبیعی در کودک و نوجوان، این کمک را به فرزندان می‌کند تا بتوانند بهتر احساسات آن‌ها را درک کنند و ارتباط خوبی با آن ها داشته باشند.
زمینه‌های مختلف مشاوره کودک و نوجوان
همان‌طور که در قسمت بالا گفتیم رشد زمینه‌های مختلفی دارد و عوامل مختلفی بر آن تأثیرگذار است. عوامل درونی شامل ژنتیک و ویژگی شخصیتی است. ولی به این نکته بسیار مهم باید توجه کنید که علاوه بر عوامل درونی، عواملی محیطی که شامل روابط اجتماعی فرد می‌شود هم نقش بسیار بزرگی در رشد کودک ایفا می‌کنند.
آشنایی با زوج درمانگر در سایت روانشناسی شیوا
کار اصلی روانشناس کودک و نوجوان چیست؟
1. توسعه کودک و نوجوان
روانشناسان کودک و نوجوان دو تعریف برای توسعه کودک دارند که شامل موارد زیر می‌شود:
توسعه فیزیکی کودک و نوجوان
همان‌طور که میدانید رشد فیزیکی کودکان به‌طور طبیعی اتفاق می‌افتد و کودک کم کم با گذشت زمان توسعه می‌یابد.
رشد ذهنی و روانی کودک و نوجوان
مهم‌ترین وظیفه پدر و مادر در برابر فرزندانشان حفظ سلامت ذهنی و روانی فرزندانشان است. والدین باید فرزندشان را در زمان بروز مشکلات همراهی کنند، راه‌حل‌های لازم را برای حل مشکل به او یاد بدهند و پاسخ سوال های آن ها را به درستی بدهند تا فرایند رشد ذهنی و روانی کودک تکمیل شود.
2. نقاط عطف کودک و نوجوان
یک سری از مراحل زندگی هستند که در شکل‌گیری رفتارهای کودکان تاثیر بسزایی دارند. از نظر روانشناسان کودک و نوجوان این نقاط عطف بسیار مهم است و آن ها با مطالعه و بررسی این نقاط نحوه رشد و نمو کودکان را اندازه می‌گیرند.
3. رفتارشناسی کودکان و نوجوانان
رفتار کودکان در طی زمان بسته به اتفاقاتی که برای آن‌ها می‌افتد فرق می‌کند و ممکن است در بعضی از مواقع رفتارهای عجیبی از آن‌ها سر بزند. یکی از کارهای مهم روانشناسان این است که این رفتارهای عجیب کودک را به خوبی ریشه یابی کنند و علت بروز این رفتار را در کودک پیدا کند.
آشنایی با شاخه مشاوره زوجین در سایت روانشناسی شیوا
4. احساس شناسی کودکان
همان‌طور که میدانید بسیاری از رفتارهایی که از ما سر میزند در نتیجه احساس ما شکل گرفته است. به‌طور ساده تر کودکان بر اساس احساسی که دارند رفتار می‌کنند و این دو مورد از هم جدا نیستند؛ بنابراین مشاور کودک و نوجوان به دنبال علت احساس های موجود در کودکان هستند.
5. جامعه‌شناسی کودکان
جامعه‌شناسی کودکان شامل شناخت کودکان از جامعه اطراف خود می‌شود. جامعه‌شناسی کودکان به روانشناسی این امکان را می‌دهند که از طریق آن رفتار کودکان را شناسایی کنند.
برای ارتباط با مشاوران کودک و نوجوان در کلینیک روانشناسی شیوا، بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
مفاهیم مهم در روانشناسی رشد
محیط اجتماعی
محیط اجتماعی از مهم‌ترین نکاتی است که در روانشناسی رشد اهمیت ویژه‌ای دارد. همان‌طور که میدانید روابط اجتماعی بر روی تفکر، یادگیری و رشد کودک تأثیر می‌گذارد. خانواده، مدرسه، گروه دوستان از مهم‌ترین محیط‌های اجتماعی است که بر روی رشد کودکان ما تاثیر بسیاری دارد.
محیط فرهنگی
محیط فرهنگی نقش زیادی در مشاوره کودک و نوجوان دارد. محیط فرهنگی شامل رسم و رسوم، ارزش‌ها، باورها، سبک زندگی خاص می‌باشد؛ که همه این موارد بر روی رشد فرهنگی کودک تأثیرگذار است.
فرهنگ کودکان بر روی بسیاری از رفتارهای کودک اثر می‌گذارد برای مثال رفتار کودک با پدر و مادر و…
محیط اجتماعی-اقتصادی
محیط اجتماعی-اقتصادی بر روی رشد کودک بسیار تأثیر دارد. سطح اجتماعی که کودک در آن زندگی می‌کند بر رشد آن تأثیر زیادی می‌گذارد.
فاکتورهای زیادی برای تعیین سطح اجتماعی کودک وجود دارد، برای مثال میزان سطح تحصیلات پدر و مادر یا وضعیت درآمد و… بر این اساس کودکانی که در شرایط اقتصادی بهتری بزرگ می‌شوند، امکان موفقیت زیادی در آینده دارند.
کودکانی که در خانواده‌هایی با توان کمتر زندگی می‌کنند و بزرگ می‌شوند شانس کمتری برای دستیابی به موفقیت دارند. این فاکتورها در مشاوره کودک و نوجوان تاثیر زیادی دارد.
به طور کلی این سه شرایطی که در قسمت بالا توضیح دادیم به طور مستقیم با هم در تعامل‌اند. برای مثال کودکی که در شرایط اجتماعی و اقتصادی بدی زندگی می‌کنند، می‌توان با افزایش فرهنگ اجتماعی آن شانس رسیدن به موفقیت را برای آن کودکان در زندگی آن افزایش داد.
نکات مهم مشاوره کودک و نوجوان
مشاوره کودک و نوجوان دارای فاکتور های متعددی است. در مشاوره کودک و نوجوان از تاثیر ژنتیک بر رفتار گرفته تا فشار های اجتماعی وارده بر روی رشد کودک توجه بسیار می‌شود.
بررسی فاکتور های زیر در مشاوره کودک و نوجوان ضروری است:
- ژنتیک
- تاثیرات محیط اطراف
- رشد فکری و ذهنی والدین
- رشد جنسی
- رشد شخصیت کودک
- نقش‌های جنسیتی
- رشد شناختی
- رشد اجتماعی
برای آشنایی بیشتر با بهترین مرکز مشاوره زوجین می توانید بر روی لینک کلیک کنید.
سخن پایانی
در حال حاضر پدر و مادرها درگیر کارهای خود و محیط کار خود هستند و ناخواسته از فرزندان خود غافل می‌شوند؛ اما با توجه به شرایط اجتماعی کنونی باید بگوییم که مهم‌ترین کار، توجه به فرزند است.
باید به طور کامل کارهای فرزند خود را زیر نظر بگیرید و وقت زیادی را با او صرف کنید. سعی کنید با او صحبت کنید، صحبت کردن با کودک باعث می‌شود که شما از اتفاقاتی که در مدرسه، محیط بیرون و… می‌افتد، مطلع شوید.
سعی کنید از سلیقه کودکتان در زمینه موسیقی یا برنامه‌های تلویزیونی آگاه شوید و نسبت به سلیقه و علایق او واکنش نشان دهید.
بنابراین شما با گذراندن وقت زیاد با فرزندتان می توانید از بسیاری از مشکلات، دغدغه های فکری و روانی او آگاه شوید و در صورت وجود مشکل با مراجعه سریع به روانشناس کودک و نوجوان به حل سریع تر آن بپردازید.
رفتارهایی از قبیل افسردگی، اضطراب، انزوا، پرخاشگری را به عنوان رفتار های هشداری در نظر بگیرید اما به این نکته توجه داشته باشید که بسیاری از این رفتار ها و خصلت ها در بعضی سنین طبیعی است.
از این رو تشخیص به موقع اختلالات و درمان آن ها، می‌تواند خطرات احتمالی را که ممکن است آینده کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار دهد از آن ها دور کند، به دنبال آن آینده درخشان تری برای خود بسازند.